ORTIGUEIRA CONTRA OS VERQUIDOS CONTAMINANTES NO CONCELLO

O pasado martes asistín a unha xuntanza de veciños de Ortigueira ao pé da canteira de Camiño Grande, Devesos, convocada polo alcalde Juan P. Muras, na que informou de que dende facía alomenos dez dias estábase a depositar na canteira un material coñecido como tecnosolo, realizado con lodos de depuradoras e residuos industriais, para aplicalos nun proxecto que a empresa denomina de "rexeneración ambiental". O tecnosolo, fabricado en Somozas, está considerado non apto para utilizar en lugares proximos a mananciais e cabeceiras de ríos pola súa toxicidade. A empresa que o produce,  foi denunciada no 2013 ante a fiscalia e o Parlamento galego por realizar numerosos verquidos contaminantes presuntamente sen permiso. O alcalde asistiu acompañado pola alcaldesa de Moeche, do BNG, que no seu concello tamén recibiu e rexeitou unha solicitude para desenvolver un proxecto semellante na canteira de Gabriel Pérez. Muras, que viña tamén acompañado pola secretaria do Concello, non sabemos aínda con qué motivo, manifestou non saber que se estiveran levando a cabo os verquidos dende facía tanto tempo, e ante a perplexidade da veciñanza, declarou descoñecer si o Concello emitira ou non, nin quen fora o responsable do informe a Medio Ambiente, co que a empresa di contar debidamente asinado e con data de saída (debeu caerse inopinadamente da carpeta de algún "despitado"). A secretaria amosaba con abraiante impasibilidade a súa ignorancia sobre o tema. O alcalde secundou as denuncias veciñais que alertaban da presencia próxima de acuíferos que poderían facilmente ser contaminados e o alto risco para a seguridade e a saúde pública, que supostamente foi ignorada no desaparecido informe, e declarou que ía a paralizar inmediatamente as obras alegando a ausencia de licencia municipal. 

Considero que esta medida é, por suposto, necesaria e ineludible. No seu dia a asociación ecoloxista ADEGA denunciou que baixo a apariencia dun producto tecnicamente permitido, estanse a camuflar verquidos  para desfacerse de residuos altamentes contaminantes que costa moito reciclar. Sorprende no entanto a falta de dilixencia do goberno municipal, que permitiu durante moitos dias os verquidos de grandes cantidades de estes lodos. E tampouco entendo que despois de tanto tempo non fose quen de atopar un informe emitido pola administración que goberna, ou iniciar un expediente para depurar as responsabilidades derivadas do seu extraño extravío. Tamén poderíase reprobar a notable falta de interese do concelleiro da oposición polo BNG, Carlos Rodríguez, que non acudiu, coma a súa compañeira de partido de Moeche e pese a seriedade do asunto denunciado polos veciños, e que despois se excusou de xeito ben desafortunado nas redes sociais declarando que "non está en política para figurar". Alí, si mo permite, podían facerse mellores cousas que figurar. En relación aos membros do partido saínte da corporación municipal, presuntos responsable do devandito informe e valedores da desfeita, a súa ausencia era do máis esperable. Non teñen excusa posible. 

AS BANDEIRAS AZUIS, SON GARANTÍA DE ALGO?

FEE (Fundación para a Educación Ambiental) é unha entidade privada que todos os anos concede as coñecidas bandeira azuis. Outras sociedades como ATEGRUS (tamén privada e vinculada as empresas de servizos de limpeza) tamén outorgan distintivos semellantes. A todas as administracións dos municipios costeiros preocupalles a promoción turística do seu concello e se esforzan por obter estes "galardóns" dos que resulta unha boa publicidade nos medios de comunicación. Pola súa parte esta entidades premiadoras obteñen así presenza pública e difunden as súas actividades e servizos.

Pero os usuarios das praias tamén queremos saber se estes distintivos funcionan só como reclamo turístico e promocional ou pola contra serven como garantía de calidade ambiental. No caso dos premios Ecoplayas de ATEGRUS, estes se conceden a partir dun pouco imparcial mecanismo que consiste nunha memoria xustificativa da xestión global realizada na praia, que aporta o propio concello que concurre ao premio. Alomenos FEE concede as súas bandeiras sempre tras unha avaliación anual realizada por inspectores da propia entidade, en función de criterios ecolóxicos como a calidade das augas, a limpeza e a dotación de servizos.Asemade os usuarios (aínda que esta posibilidade é pouco coñecida) poden realizar denuncias si observan deficiencias ambientais. Nembargantes o prestixio das bandeiras azuis ultimamente está en franca regresión. En 1999 a Comisión Europea conxelou as subvencións destinadas á FEE pola cantidade de queixas e denuncias acumuladas contra esta entidade provenientes na súa meirande parte de España. As asociacións ecoloxistas (Greenpeace e Ecoloxistas en Acción entre outras) denuncian que o distintivo azul ondea en praias onde emisarios submarinos verten aguas fecais ou residuos industriais tóxicos e non se retiran de praias francamente degradadas polo urbanismo invasivo, polo que son fonte de confusión e poden constituir un auténtico engano para os usuarios destas. Pero os verdadeiros responsables de esta confusión son as administracións municipais porque queren facer pasar estas distincións por certificados oficiais de excelencia cando acreditan só a dotación de servizos como socorrismo e aseos.

Existe nembargantes un instrumento de avaliación ambiental verdadeiramente rigoroso. Se trata da certificación en xestión ambiental de praias mediante á aplicación da norma ISO 14001 e o Reglamento EMAS. O concello que solicita a implantación deste sistema obtén un certificado de tres anos de vixencia e recibe unha auditoría anual de seguimento por parte de empresas independentes que certifican o cumprimento da lexislación vixente xunto co do resto dos requisitos da norma de referencia. Asúmesmo debe establecerse un programa de obxectivos e metas medio ambientais, asumir un compromiso de prevención da contaminación e debe demostrarse unha mellora continua (non só unha intervención puntual) na xestión das praias. Os propios usuarios poden reclamar á entidade certificadora para que revise presuntas deficiencias, solicite medidas correctivas e incluso decida a suspensión do certificado.

Este sistema esixe, polo tanto o compromiso medio ambiental elevado e continuado. O que necesita un espazo protexido por lei como a praia de Morouzos e outras moitas do noso entorno, para a súa auténtica posta en valor como tal, pero é incompatible con prácticas que supoñen un reiterado atentado contra deste, como a xa denunciada e masiva acampada libre que sufre cada ano perante o festival. Por tanto o mais probable é que someterse a esta avaliación teña pouco interés para esta administracción, centrada na autopromoción e o marketing institucional, que por unha banda quere facer uso dos valores ambientais como reclamo pero non é quen de asumir o compromiso que esto conleva e segue anclado en esquemas de turistificación pouco sustentables e propios do desarrollismo doutro tempo. 

UN MODELO A SEGUIR

Vilamor, en Folgoso do Courel é un núcleo pequeno, coma Cozadoiro ou San Claudio, pero con iniciativas propias de cara a dinamización social e turística, como a feira de artesanía que organizan por segundo ano. O Courel estase a converter nun modelo a seguir nese ámbito: Os seus núcleos están a ser restaurados con gran respecto cara a arquitectura popular e ao patrimonio etnográfico (Vilamor, concretamente, é exemplar) ademais teñen recuperadas e señalizadas decenas de rutas de sendeirismo, que non paseos artificializados como se entende eso aquí, con interese paiaxístico, científico, arqueolóxico, cultural e incluso gastronómico. Sexa cal sexa a estación, o Courel recibe visistantes. É o referente dos aficionados ao turismo de natureza, e por ese motivo debería ser tamén o modelo de desenvolvemento para unha comarca coma Ortegal que ten, polo seu privlexiado entorno, o seu maior capital turístico nese sector. No Ortegal invístense importantes sumas na promoción do turismo rural pero ten abandonados aspectos tan importantes como a conservación dos seus núcleos, permite a  degradación do seu patrimonio etnográfico, non preserva a paisaxe como debería, e considera que as parroquias non teñen a categoría suficiente para ser a sede dun evento cultural ou festivo. Nunca insistiremos o bastante: investir no rural é unha aposta polo futuro de Ortigueira.  

COAS NOSAS RIAS NON SE XOGA. MANIFESTO EN DEFENSA DAS RÍAS

5 de xuño DIA MUNDIAL DO MEDIO AMBIENTE

Manifesto

COAS NOSAS RÍAS NON SE XOGA

CONSERVAR AS RÍAS E O LITORAL, GARANTÍA DE FUTURO

A instalación de gaiolas para o cultivo do salmón na ría de Muros representa outro episodio na confrontación entre dous modelos de obtención de alimentos: por unha banda a pesca de baixura, o marisqueo e os cultivos mariños que aproveita os recursos propios e depende do bo estado das rías. Por outra, o modelo da acuicultura industrial intensiva que fabrica peixes en cadea e deixa graves danos nos ecosistemas acuáticos. A pesca tradicional e o marisqueo baséanse en aproveitar a gran riqueza biolóxica das rías; xeran máis emprego e deixan máis valor engadido nas comunidades locais. A acuicultura industrial, tanto en terra como no mar, busca xerar grandes cantidades de peixe barato mediante a concentración, a alimentación forzada e o uso masivo de antibióticos e produtos químicos, cunha ridícula criazón de emprego. Tampouco contribúe a evitar a sobrepesca porque os pensos de salmóns e rodaballos fanse con fariña de peixes esquilmados polas flotas industriais de todos os mares do mundo.

As organizacións asinantes estámonos mobilizando a prol dun desenvolvemento sustentábel da pesca e a acuicultura, e en defensa dun futuro para as nosas rías e quenes viven delas. Queremos lanzar á sociedade unha mensaxe de alarma pero tamén de responsabilidade sobre o estado do mar e das rías. De alarma porque os ecosistemas mariños están seriamente amezados pola irresponsabilidade e a cobiza de quenes só ven neles unha fonte ilimitada de recursos para explotar ou unha cañeira na que botar todo tipo de refugallos, sen reparar nas consecuencias.

A pesca artesanal, tradicionalmente sustentábel e respetuosa cos recursos do mar, esmorece, mentres se impoñen políticas pesqueiras orientadas á grande industria extractiva que especula co dereito á alimentación dos povos. Aos mariñeiros só se lles permite escoller entre o desmantelamento das estruturas pesqueiras tradicionais para, como propón a UE, poñerse a pescar plásticos ou os empregos en precario da acuicultura industrial, que lles rouba a capacidade de producir alimentos e contamina o seu medio de vida.

As verteduras urbanas e industriais, a degradación do litoral polo urbanismo salvaxe, os recheos e obras portuarias e o cambio climático, están colocando ao borde do colapso ecolóxico e económico ás nosas rías.

O urbanismo secuestra cada vez máis territorio no litoral, soterrando con formigón non só o espazo físico da paisaxe costeira, senón tamén o espazo cultural que fai parte da nosa identidade como pobo.

Persisten as graves ameazas de instalacións industriais como os depósitos do Ferrazo ou a planta de gas de REGANOSA, mentres proxéctanse máis recheos nas rías de Vigo, Ferrol, A Coruña... Sobre treitos costeiros de grande valor ambiental e cultural como o cabo Touriñán, Corrubedo, as dunas da Lanzada, ou a punta Carreiron en Cangas, pairan ameazas de piscifatorías, urbanizacións, campos de golf e portos deportivos.

O POL deixou fóra de ordeamento aos planos sectoriais que como o Acuícola, o Eólico, de Portos Deportivos, etc. entregándolle a costa ás multinacionais e quitándolla aos veciños/as coa ameaza da expropiación. E as recentes nodificacións da Lei do Solo van facilitar a ocupación de máis chan rústico e de protección, incluindo os sensíbeis espazos costeiros.

Non pode demorarse máis a posta en marcha medidas para garantir a sustentabilidade duns ecosistemas únicos, as nosas rías e o noso litoral, que xa están no límite da súa capacidade de carga.

Esiximos da administración a retirada dos proxectos de acuicultura intensiva do salmón nas rías e dos peixes planos no litoral e a aposta pola sustentabilidade dun modelo extractivo baseado na  a pesca artesanal, o marisqueo e os cultivos mariños e centrado na conservación dos ecosistemas,

Reclamamos a elaboración urxente dun plano estratéxico contra a contaminación mariña con obxectivos concretos, temporalizados e orzamentados que vise a eliminación dos focos de contaminación puntual e difusa no litoral así como a minimización do risco por verteduras accidentais e mareas negras. É preciso tamén garantir a responsabilidade civil ilimitada para as actividades industriais que potencialmente poidan causar danos ao medio mariño.

Débense ampliar das áreas mariñas protexidas, refuxio e sementeira de biodiversidade, que permitan manter unha actividade extractiva sustentábel e garantir o futuro das comunidades que viven do mar. O tesouro das nosas rías, fonte de vida, sustento e identidade do noso país ten que preservarse para as xeracións vindeiras. É a nosa responsabilidade e o noso compromiso.

Muros, 5 xuño de 2011

ACUDE Á MANIFESTACIÓN EN MUROS O DOMINGO DIA 5 DE XUÑO ÁS 12:00 

DESDE ORTIGUEIRA SOSTIBLE SUSCRIBIMOS  ESTE MANIFESTO E SUMÁMONOS A CONVOCATORIA DE ADEGA

PREGUTA PARLAMENTAR Á COMISIÓN EUROPEA SOBRE AS ACTUACIÓNS NA RÍA DE ORTIGUEIRA

A entidade pública Portos de Galicia, baixo a tutela do Goberno da Rexión Autónoma de Galicia (España), deu inicio ás obras de remodelación das instalacións náuticas e deportivas do porto de Ortigueira. Estas obras, co-financiadas polo Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional (FEDER), veñen agravar a situación deste porto, situado nun espazo protexido da Rede Natura 2000, na medida en que, xa para a súa construción inicial, non foi realizado o estudo de impacto ambiental pertinente, sendo gravemente afectados espazos protexidos a nivel europeo. Na actualidade, as obras están a causar a transferencia de lodos entre distintas zonas da ría de Ortigueira eo recheo do peirao pechada nunha zona que non ten profundidade necesaria para a navegación, así como a construción dunha praia artificial nunha zona húmida costeira. A inminente construción deste porto deportivo está a levar a cabo sen se teren en conta as medidas de protección especial que a zona require en virtude da Ría de Ortigueira integrar a Rede Natura 2000, en virtude da Decisión da Comisión de 12 de decembro de 2008 que adoptará, en aplicación da Directiva 92/43/CEE do Consello, a segunda lista de lugares de importancia comunitaria da rexión biogeográfica atlántica, incluíndo o Sitio de Importancia Comunitaria-SIC Ortigueira-ladridos (ES1110001) ea Zona de Protección Especial Ría de Ortigueira y ladridos (ES0000086). O Ministerio de Medio Ambiente e do Medio Rural e Mariño de España recoñece a vulnerabilidade deste SIC cara ás actividades de lecer. Este recoñecemento é totalmente contrario á construción dunha praia artificial e ás obras para a instalación dun porto deportivo en zona de especial riqueza en recursos pesqueros e en marisco, un exemplo máis da nefasta política de apoio á construción de portos deportivos que o Goberno da Rexión Autónoma de Galicia está a promover.
Fronte ao exposto, pregunta a:
A Comisión Europea recibiu información sobre este proxecto que pode ter impacto sobre o citado SIC? Como pretende a Comisión Europea protexe este espazo integrada en Rede Natura 2000? A Comisión Europea pode facilitar información sobre o estado actual do cofinanciamento comunitario deste proxecto en Ortigueira?

Pregunta presentada por Ana Miranda a través de Oriol Junqueras Vies (Verts/ALE)

ORTIGUEIRA SOSTIBLE COS COMUNEIROS DE COUZADOIRO

 

Como fixeron xa outras parroquias, Couzadoiro leva anos teimando por recuperar os montes que durante o franquismo pasaron a ser de titularidade estatal e que agora está xestionar o Concello. Os comuneiros demandan deste a devolución da propiedade dos montes e denuncian que non está a invertir o 95% do rendemento xerado por estes na parroquia tal como estipula a lei. Ante a resistencia do goberno municipal a cumplir con estas demandas, os veciños teñen iniciada unha campaña que nos fan chegar a través do seguinte manifesto co que nos solidarizamos e do que nos facemos eco:

COUZADOIRO COMUNEIRO

 

Os veciños de Couzadoiro comezamos fai máis de dous anos unha loita social e administrativo-legal coa corporación municipal do Concello de Ortigueira do actual alcalde Rafael Girón.

Reclamámo-la devolución dos montes veciñais da nosa parroquia (hoxendía calificados de propiedade municipal e xestionados polo Concello), e a súa clasificación como Montes Veciñais en Man Común, do mesmo xeito que no seu momento o fixeron as parroquias de Mera, San Adrián e Loiba; para sermos nós, os veciños de Couzadoiro unidos, quen xestionémo-lo noso patrimonio natural.

O Concello de Ortigueira, co seu alcalde á cabeza, opúxose a esta xusta reivindicación:

1º.    Negándonos os documentos oficias solicitados para o proceso administrativo aberto.

2º.    Evitando dar explicacións públicas da súa postura, a excepción dunha carta cando menos irónica (por non usar outros termos).

3º.    Utilizando os cartos públicos dos impostos de tódolos veciños do municipio, para contratar un equipo de avogados co que opoñerse ós veciños.

Sen embargo, pese ás dificultades e ós nosos escasos recursos económicos, o proceso continuou o seu curso legal, de xeito que en xaneiro de 2011, o Xurado Provincial de Clasificación de Montes Veciñais en Man Común da Coruña iniciou o Expediente de Clasificación como Veciñal en Man Común dos montes Carabelote e Montecalvelo.

O Concello, unha vez máis, amosouno-la súa oposición presentando un informe de alegacións cheo de falsedades, co único obxectivo de instala-lo pesimismo entre os veciños, arredarnos das nosas reclamacións e tentar facernos desistir da loita.

Ante tales feitos, os veciños de Couzadoiro non cedemos na nosa postura e sentímonos con máis forza que nunca para continuar co que, entendemos, é unha xusta reivindicación. Para demostra-la nosa intención de seguir adiante co proceso e protestar polos abusos que dende o Concello se veñen facendo con esta parroquia dende que iniciamos esta loita:

CONVOCAMOS UNHA CONCENTRACIÓN  PÚBLICA PARA O VINDEIRO SÁBADO 14 DE MAIO ÁS 18.00 horas NO CAMPO DE FÚTBOL DE COUZADOIRO CO LEMA “COUZADOIRO COMUNEIRO”.

Animamos a tódolos que queiran a vir protestar connosco e amosárlle-lo seu apoio nesta causa ós veciños de Couzadoiro, ofrecéndonos para transmitir máis información acerca do tema en cuestión e dárlle-la benvida á nosa parroquia.

OITO RAZÓNS POLAS QUE FUMOS Á MANIFESTACIÓN CONTRA O RECHEO

O pasado día 24 numerosos cidadáns saímos á rúa para amosar a indignación e o rexeitamento que nos producen as obras que a Xunta está a realizar no porto da vila. Pese ao pouco tempo e aos escasos medios con que se realizou a convocatoria, a resposta dos orteganos foi enormemente satisfactoria e queremos transmitir a todos os participantes o noso agradecemento. Porén a magnitude da desfeita debería concitar unha reacción das mesmas proporcións, e cremos que a pasividade que amosou a maioría ten como orixe fundamentalmente a desinformación da que son en gran medida responsables os medios de comunicación institucionalizados, que actúan exclusivamente como correa de transmisión do goberno. Por iso queremos achegar de xeito resumido e transparente as razóns polas que tanta xente luciu o domingo pancartas pola rúa:

1. Constitúe unha inaceptable demostración de cinismo que Portos de Galicia denomine “rexeneración” deste espazo a unha actuación que non tiña en absoluto esa finalidade e que nin sequera contou coa preceptiva Declaración de Efectos Ambientais.
2. Consideramos tamén unha burla que se pretenda describir o amontonamento de area realizado no espazo contigüo ao porto como un proxecto de “praia urbana”, cando o lugar é insalubre, non reúne de ningún xeito condicións para tal fin e, asemade,  facer unha praia nunca foi o propósito de realizar dito acopio de area, nin así consta en ningún proxecto ou reformado realizado por Portos de Galicia.
3. A realización dun recheo na ría no medio dun núcleo urbano coa finalidade de acoller os lodos dun dragado é completamente inxustificable. Mais aínda tendo en conta que se trata dun espazo da Rede Natura 2000 que conta con todas as figuras de protección que existen para zonas litorais de alto valor ambiental e nas que intervencións deste tipo están expresamente prohibidas pola Lei.
4. Este recheo é innecesario para o desenvolvemento social e económico deste municipio, non aporta nada ao benestar dos orteganos e, de nengún xeito, compensa o seu custe ambiental. Pola contra supón a devaluación do espazo público que temos ao convertelo nun vertedoiro.
5. O proceso de tramitación deste proxecto non contou coas garantías que prevén as leis de conservación do medio, nin se realizou coa transparencia necesaria para que os afectados puideramos achegar alegacións. A falta de exposición pública do proxecto íntegro púxonos aos cidadáns ante feitos consumados e en situación de indefensión.
6. O elevados custes ambientais e económicos desta obra son consecuencia dunha deficiente planificación e de adoptar soluciones improvisadas sobre a marcha para problemas completamente alleos aos intereses desta comunidade.
7. Todos os cidadáns somos responsables do patrimonio natural e histórico e temos a obriga de defendelo e esixir responsabilidades a quen o perxudica dun xeito tan difícil e gravoso de revertir.
8. Coñecemos o valor da ría como espazo natural, queremos conservar íntegro este patrimonio para as xeneracións que han de vir detrás de nós e consideramos que esta intervención altera substancialmente o seu equilibrio ecolóxico e estético. Non imos deixar que os feitos consumados deteñan a denuncia deste proceder neglixente por parte da Administracción pública que debe velar polo medio ambiente, invertir os fondos públicos con criterio de sostibilidade e responder ante os cidadáns da súa mala xestión.